سوم تیرماه ۱۳۱۴ به دنیا آمد. پدرش شیخ غلامرضا واعظ طبسی، از مبلغان و واعظان معروف دینی بود. امام خمینی درباره پدر وی می‌گوید: «من به شما از دو حیث ارادت دارم، به خاطر خودتان و به خاطر مرحوم والدتان. چه بسیار افرادی غیرمسلمان بودند که تحت تأثیر منطق و کلام مؤثر و پرجاذبه او به اسلام مشرف شدند و او درکشورهای عربی موقعیت ویژه ای داشت.» در سن ۱۶ سالگی به حوزه علمیه مشهد وارد شد و دروس مقدماتی حوزوی را در آنجا گذراند. مدتی نیز در قم مشغول تحصیل علوم دینی بود. او پس از بازگشت به مشهد عمده وقت خود را صرف تدریس در حوزه علمیه و نیز فعالیت های سیاسی علیه نظام سلطنتی پهلوی کرد.

برخی اساتید وی ازاین قرارند: شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری، میرزا احمد مدرس یزدی، شیخ مجتبی قزوینی، شیخ هاشم قزوینی، سید محمدهادی میلانی، فقیه سبزواری و آیت الله بروجردی. در سال ۱۳۳۰ و در ماجرای سفر شهید سید مجتبی نواب صفوی به مشهد و سخنان پرشور این شهید در مدرسه علمیه نواب، شور و شوقی نو در دل طلاب جوان ایجاد کرد. خود می گوید: «مبارزه علنی بنده و جمع دوستان تقریبا از سال ۱۳۳۵ شروع شد. در آن موقع برادرمان جناب آقای خامنه ای در مشهد تشریف نداشتند و شهید هاشمی نژاد هم در قم بودند بنابراین در آن زمان من تنها بودم و خیلی سخت می‌گذشت به جهت آن که در حوزه هم افکار خاص ضد مبارزه حاکم بود. بعدها با پیوستن این دو بزرگوار، محور واحدی را در خراسان تشکیل دادیم.» نخستین بار در سال ۱۳۳۹ هنگامی که در سرای محمدیه درباره عدل زمامداران صحبت می کرد، مورد اعتراض ساواک قرار گرفت و با تعطیلی جلسات سخنرانی اش، ممنوع المنبر شد این ممنوعیت البته بیش از ۷ ماه به طول نیانجامید و با فشار مردم شکسته شد. در همین سال با امام خمینی (ره) آشنا شد و این آشنایی زمینه یک عمر عشق و دلدادگی را فراهم آورد. سال ۱۳۴۱ پس از برگزاری رفراندوم فرمایشی محمدرضا پهلوی و به دنبال ایراد چند سخنرانی علیه این رفراندوم دستگیر و به تهران انتقال شد. چند ماه بعد از قیام پانزده خرداد ب هعنوان نماینده حوزه علمیه مشهد به محضر حضرت امام خمینی(ره) رسید و به پیشنهاد ایشان در مجلسی با حضور علما و طلاب حوزه علمیه قم به ایراد سخن پرداخت. به دنبال این سخنرانی در قم دستگیر و به زندان قزل قلعه تهران منتقل شد. سال ۱۳۴۴ پس از یک سلسله سخنرانی در رفسنجان بار دیگر ممنوع المنبر شد. او در این سال ها با دیگر یاران انقلاب همچون شهید باهنر، شهید مطهری، شهید بهشتی و… آشنا شد. با پیروزی انقلاب اسلامی، توسط امام خمینی به سرپرستی آستان قدس رضوی گماشته شد و دو سال بعد به سمت تولیت این مجموعه منصوب شد و تا آخر عمر در این سمَت ماند. از دیگر مسئولیت های وی می توان به نمایندگی ولی فقیه در خراسان، مدیریت حوزه علمیه خراسان، ۳ دوره عضویت در مجلس خبرگان رهبری و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره نمود. در سال ۱۳۶۱ از عملیات تروریستی دو تن از اعضای گروهك منافقین در مشهد جان سالم به در برد که به این مناسبت امام خمینی پیامی را صادر نمود. عاقبت در ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ دار فانی را وداع گفت و پس از تشییع و اقامه نماز توسط رهبر معظم انقلاب در رواق توحیدخانه و در نزدیکی ضریح حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد. رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت خود آورده است: «ایشان برادری همدل و همزبان برای اینجانب و مریدی صَدیق برای امام راحل و خدمتگزاری پایدار و سختکوش برای انقلاب بودند. از نخستین طلیعه های مبارزات نهضت اسلامی، مشهد مقدس شاهد حضور شجاعانه و اثرگذار این روحانی محترم در عرصه های پرخطر و قبول دشواری های آن بود و این حضور صریح و صادقانه تا آخرین روزهای مبارزات ملت ایران ادامه یافت.